نگهداري ساختمان و اجزاي آن، از فعاليت هاي مهمي است که پس از ساخت بنا بايد مورد توجه طراحان و کاربران ساختمان قرار گيرد. مانند هر وسيله ي مصنوعي ديگري، ساختمان هم نياز به نگهداري و شست و شو دارد.

اين مسئله، به ويژه در مورد سطوح در معرض ديد، مانند نماي ساختمان اهميت ويژه اي پيدا مي کند. هزينه و نيروي انساني که به اين منظور صرف مي شود، در ساختمان ويژه مانند آسمان خراش ها و ساختمان هاي بزرگ مثل ورزشگاه ها) ارقام قابل توجهي را نشان مي دهد.

به منظور کاستن از هزينه هاي نگهداري و تميز کردن سطوح ساختمان و همچنين  کاهش تکرار اين فرايند، متخصصان عرصه ي فناوري، از اين فناوري نوين به منظور ايجاد اماکني براي سطوح، با هدف خود تميز شوندگي و آسان تميز شوندگي استفاده کرده اند که با استقبال چشمگيري از سوي طراحان، سازندگان و مالکان ابنيه مواجه شده است.

مباني خود تميزشوندگي

در عمل، تميز کردن سطوح مصالح ساختماني مانند شيشه، کاشي و سطوح نماسازي، با مشکلات متعددي توام است. مسايلي از قبيل مصرف مقادير زياد انرژي و مواد شوينده ي شيميايي و به تبع آن هزينه هاي زياد. به منظور درک فرايند خود تميزشوندگي مصالح، تعقيب دو مسير را پيش رو داريم: يکي هيدروفوبيک (آب گريزي) و ديگري ويژگي هيدروفيليک(آبدوستي).

 برخي از حوزه هاي کاربردي که بشر مي تواند از سطوحي با چنين ويژگي هايي استفاده کند، عبارتند از: شيشه هاي ساختماني، مصالح نماسازي، درب و بدنه ي حمام، استخر، سونا، پانل هاي خورشيدي توليد انرژي و گلخانه

ميزان ترشدگي يک جسم جامد با آب (در صورتي که محيط فراگير، هوا باشد)، بستگي به ارتباط بين نيروهاي کشش بين سطحي (آب، هوا و جسم جامد و هوا و جسم جامد) دارد. نسبت بين اين نيروهاي کششي است که زاويه تماس قطرات آب با سطح را تعيين مي کند. زاويه ي تماس صفر درجه، به معناي ترشدگي کامل و زاويه ي تماس 180 درجه، به معناي خشک ماندن کامل است.

سطوح آب گريز، داراي قابليت ترشدگي اندک و زاويه ي تماسي حدود 100 درجه هستند که از مدت هاي مديد شناخته شده اند. هرچه زاويه ي تماس بالاتر برود، قابليت دگرچسبي سطوح، کمتر خواهد شد و سطح به سمت سطوح آب گريز متمايل مي شود و برعکس، با کاهش زاويه ي تماس، بر قابليت دگر چسبي افزوده شده و سطح مورد نظر، آب دوست لقب مي گيرد. اصولا زاويه ي تماس براي سطوح آب گريز بيش از 90 درجه و براي سطوح آب دوست کمتر از 30 درجه است.

روش هاي تميز کردن که بر اساس کاهش زاويه ي تماس عمل مي کنند، از زمان کشف صابون به دنيا معرفي شده است. به طور کلي، مواد شوينده از اثر کشش سطحي آب کاسته و زاويه ي تماس آب با سطح را کمتر مي کنند.

برخي از حوزه هاي کاربردي که بشر مي تواند از سطوحي با چنين ويژگي هايي استفاده کند، عبارتند از: شيشه هاي ساختماني، مصالح نماسازي، درب و بدنه ي حمام، استخر، سونا، پانل هاي خورشيدي توليد انرژي و گلخانه.

منبع : تبيان